Bugün sınırlı ekonomik bilgimle, ekonomi üzerine bir şeyler yazacağım, yanlışım varsa iktisatçı arkadaşlar düzeltirse sevinirim.
Öncelikle merak edilen konulardan biri, kişi başına düşen milli gelir. 2017 rakamlarına göre Türkiye’de kişi başı gelir 10 bin USD civarında. Bir çoğunuz “ben bu kadar kazanmıyorum” diyeceksiniz. Bu normal, çünkü GSYH kullanılabilir kişi başı gelir demek değildir. Bir yılda yurtiçinde üretilen tüm mal ve hizmetlerin toplamının nüfusa bölünmesidir. Dolayısıyla GSYH daha çok ekonominin gidişatı konusunda bir fikir verir, cebinize giren parayı ifade etmez.
Cebimize giren para konusunda TUİK’in eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri rakamlarını kullanabiliriz. 2017 rakamların göre kişi başı ortalama yıllık gelir 21 bin 577 TL. Bu hanehalkı geliri olduğu için örneğin 4 kişilik bir ailenin yıllık geliri 80 bin TL civarında olmalı. Yine “biz bu kadar kazanmıyoruz” dediğinizi duyar gibiyim. Bu rakamın da bize yüksek gelmesinin en önemli nedeni, gelir dağılımı.
2017 TUİK verilerine göre en zengin %20’lik grup toplam gelirden %47,4 pay alırken, en fakir %20’lik grup ise sadece sadece %6,3 pay alıyor. Basit bir hesapla en yüksek gelir grubunun kişibaşı geliri 47 bin TL olurken, en düşük gelir grubunun kişibaşı geliri ise sadece 6 bin TL oluyor.
Gelir dağılımını için kullanılan ölçülerden biri de Gini katsayısıdır. Bu katsayı 0 ile 1 arasındadır ve 0’a daha yakın olması daha iyi bir gelir dağılımını gösterir. Bu oran Kuzey Avrupa’da 0,25 civarında, Avrupa Biriliği’nde 0.33 civarında, Türkiye’de ve ABD’de ise 0.4 civarındadır. Türkiye gelir dağılımı bozuk olan ülkeler arasındadır.
Sonuç olarak gelir dağılımını düzeltmediğimiz sürece ortalama kişibaşı değerlerin çok bir şey ifade etmediğini düşünüyorum. Birilerinin aşırı zenginleşmesiyle ortalama gelirin artıyor gibi görünmesi, sıradan vatandaşın gelirinin arttığı anlamına gelmiyor.
Kaynak:
http://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27823